Champion

Dit gepatenteerde behendigheidsspel (jeu d’adresse breveté) met de naam “CHAMPION” is in België geproduceerd door de firma Van Laere uit Brussel. Op het metalen plaatje onderaan valt te lezen: “202 Rue de Brabant 202, Van Laere, jeux BRUXELLES”. Dit bedrijf werd in 1906 opgericht door Louis van Laere en werd een van de bekendste producenten van biljarttafels, keu’s en biljartballen. Het bedrijf produceerde naast bovenvermelde artikelen ook tal van behendigheidsspellen zoals deze “Champion”, een houten knikkerspel dat vaak in kroegen werd gespeeld. Van Laere vroeg o.a. patent aan voor deze vorm van het hamertjesspel (patent nr. BE344692A):

(foto: www.volksspelenbrugge.be)

De “Champion” bestaat uit een houten kast met een glazen afdekplaat. Rechtsonder bevindt zich de trekker met veer om de kogel mee weg te schieten. Elke keer als de houten pal rechts onderaan het spel omhoog wordt geduwd komt er een kogel vrij  om te worden weggeschoten. De kogel volgt de baan langs de gebogen opstaande rand en de speler moet proberen deze in een van de 12 door spijkertjes gevormde knikkerpotjes te doen belanden. Scores variëren van 5 tot 100 punten. 

Er zitten 9 metalen kogels in het spel en links en rechts op de onderkant, iets boven het midden, zijn twee pootjes bevestigd die er voor zorgen dat het spel schuin afloopt. Om opnieuw te beginnen dient de speler het spel de andere kant op te kantelen en de kogels bovenlangs de gebogen opstaande rand terug rechts naar beneden naar de startpositie te manoeuvreren. Ik ben wel oudere versies van de “Champion” tegengekomen dan deze hier, waarvan ik vermoed dat hij dateert uit de periode rond 1960, al kan ik dat (nog) niet bevestigd krijgen.

Ik vind het qua uitvoering best wel afwijkend van de meeste andere knikkerspellen in mijn verzameling en daardoor een aanwinst, ook al blijft het principe van een kogeltje afschieten en proberen te laten vallen in een potje het basisprincipe.

In Nederland hadden we de Willem II Billardfabriek N.V. (Aelbrechtskade 18 te Rotterdam) die ook met een knikkerspel op de markt verscheen. In de Nieuwe Leidsche Courant van 5 november 1938 kwam ik een advertentie van dit bedrijf op pagina 3 tegen. (Bron foto’s: www.catootjeskraam.nl).