Tour de Belgique

Voor mij, als groot liefhebber van de wielrensport, is dit een gekoesterd exemplaar. We zien de kaart van België afgebeeld met daarin opgenomen een negental plaatsnamen, van Blankenberghe tot Virton. Deze plaatsen zijn hier onderdeel van de Ronde van België, of zoals hier staat vermeld: “Tour de Belgique”.

De Ronde van België is de naam voor twee meerdaagse wielerwedstrijden die jaarlijks in België worden verreden, een voor mannen (Baloise Belgium Tour) en een voor vrouwen (Lotto Belgium Tour). De Baloise Belgium Tour werd voor het eerst verreden in 1908 en vervolgens, met uitzondering van de beide wereldoorlogen, jaarlijks tot en met 1981. Toen ondervond de ronde het nadeel van de Belgische wielercultuur waar de nadruk veel meer op de eendaagse wedstrijden lag. De ronde werd in de twintig jaar die volgden af en toe georganiseerd. Vanaf 2002 vind er weer jaarlijks een editie plaats. 

Bij elke van de 9 plaatsen zien we een rond knikker-potje met daaronder een metalen beugeltje in de vorm van de letter V. Scores lopen op van 2000 (Turnhout) tot 10.000 (Bruxelles). Daarnaast zijn er nog drie van dit soort knikker-potjes onder de landkaart met de tekst “PRIME” er boven. Deze zijn bedoeld voor de nummers 1, 2 en 3 van deze Ronde en leveren nog eens 1000 of 2000 punten op. De spijkertjes op de bovenste helft van het spel dienen er voor om de baan van de knikker te beïnvloeden. Voorts zien we 6 wielrenners op racefietsen afgebeeld, waaronder links de winnaar met de bloemen. Links en rechts, onderaan op het speelveld zien we nog 2 knikker-potjes vergezeld van de tekst “PERDU”. Of de knikkers die hier in belanden als verloren moeten worden beschouwd of toch opnieuw mogen worden afgeschoten is aan de spelers om te beslissen. Er zijn geen spelregels op het spel zelf te vinden.

Het geheel is bijzonder fraai, van de afbeeldingen tot en met de vormgeving. Het spel is van hout met een hardboard bodem en de zijkanten zijn aan de bovenkant 9,5 cm. en aan de onderkant 3 cm hoog, waardoor de afgeschoten knikker automatisch naar beneden rolt. Als een speler alle knikkers heeft afgeschoten en diens beurt voorbij is, worden de punten opgeteld en is de volgende speler aan de beurt. Door de middelste trekker naar achteren te halen wordt de bodemplaat waar de knikkers op rusten iets omlaag getrokken, dan vallen ze op de bodem en rollen keurig terug in het onderste groene vak. In de opening op het afdekplaatje onderaan het spel kunnen de spelers de knikkers leggen voor aanvang van de beurt. Rechts zien we het schietmechaniek met eenzelfde metalen knop als bij de trekker voor de bodemplaat en op het houten afdekplaatje zien we een ronde opening waardoor de knikker voor de trekker kan worden gelegd .

Helemaal bovenaan op het bord staat te lezen “Breveté” (Frans voor gepatenteerd) en “Marque déposé”  (geregistreerd handelsmerk). Het is dus voor de hand liggend te concluderen dat dit spel van Franse of Belgische makelij is, maar ik heb hier nog geen officieel bewijs voor kunnen vinden. Ook durf ik geen uitspraak te doen over de periode waarin het is vervaardigd maar het moet wel een aardig oud beestje zijn, mogelijk zelfs van voor de Tweede Wereldoorlog.

Van dit spel bestaat ook een eigentijdse versie met de titel “Tour de France” (Bron: Marktplaats):